Dişlerimizin en önemli görevi beslenmedir. Dişlerin öğütme ve parçalama fonksiyonu ile besinler sindirilebilir hale getirilir. Yaşam süremiz ve genel vücut sağlığımız için besinleri tüketmek ve dengeli beslenmek zorundayız. Bilinmelidir ki, tükettiğimiz gıdalar içerisinde dişlerimiz için son derece faydalı besinler bulunduğu gibi , diş sağlığına etkisiz ve zararlı besinler de bulunmaktadır.
Bir besinin diş sağlığına etkisi; besinin çeşidi, formu, besin öğesi içeriği, diğer besin ve içeceklerle birlikte yenmesi, ağızda kalma süresi ve tüketilme sıklığına bağlı olarak değişmektedir.
Faydalı besinler; kazein, kalsiyum ve fosfat içerikleriyle, lifli yapılarıyla, bol çiğnemeyle tükürük akışını arttırmasıyla çürük oluşumunu engellerler. Zararlı besinler ise fermente olabilen karbonhidratlar içerir ve ağızdaki mikroorganizmalarla etkileşime girerek asit açığa çıkarır. Ortaya çıkan bu asit tükürük ph’ını 5.5 in altına indirerek çürüğün hızlanmasına neden olur.
Bu bilgiler ışığında besinleri 2 grup halinde inceleyelim
Diş sağlığımız için yararlı besinler ;
-Süt ve Süt Ürünleri:
Süt, yoğurt ve peynir diş ve diş eti sağlığını korumak için en iyi seçeneklerden biridir. Bu gıdalar bazik içerikleri ile ph dengesini sağlarlar ve bu sayede diş minesini korurlar. Ayrıca bu besinler içerdikleri yüksek miktardaki kalsiyum ve fosfor mineralleri sayesinde diş minesini güçlendirirler.
-Meyve ve Sebzeler:
Yüksek su içeriğine sahip birçok meyve ve sebze diş ve diş eti sağlığını korumak için çok uygundur. Bunun nedeni bu gıdaların yüksek su içeriğinin, meyve ve sebzelerin içerdikleri şekerin etkilerini seyreltmesidir. Bu gıdalar aynı zamanda dişleri çürümeye karşı koruyan tükürük akışını artırma eğilimindedir. Meyve ve sebzeler içinde en iyi seçenek sert, katı ve gevrek olanlardır. Dişler için faydalı olan meyve seçenekleri arasında elma, çilek ve armut vardır. Bazı iyi, gevrek sebzeler arasında ise brokoli, tatlı patates, havuç, kabak ve kereviz bulunmaktadır. Kereviz özellikle çok faydalıdır bunun nedeni ekstra çiğnemeye ihtiyaç duyulması böylece diş etlerine masaj yapması ve onları temizlemesidir. Kereviz bu özellikleri sayesinde diş ve diş etlerinin sağlıklı kalmasına oldukça yardımcı olan besinlerden biridir.
-İçecekler:
İçme suyu, yeşil çay ve diğer bitkisel çaylar diş sağlığı için faydalıdır. Şekersiz olmak üzere bu bitki çaylarını rahatlıkla yudumlayabilirsiniz. Bu çaylar , plağın dişlere yapışmasını önlemekte olan antioksidanlar içermektedir ve bu sayede, çürük ve diş eti hastalıkları ile karşı karşıya kalma riskini azaltmaktadır. Bu çaylar aynı zamanda ağızda bakterilerin üremesini engellemektedir ve kötü nefes problemleri mücadele etmeye yardımcı olmaktadır.
-Diğer Özel Gıdalar:
Tavuk, diğer et çeşitleri ve fındık da diş sağlığı için faydalı olan besinlerdir. Tıpkı süt ve süt ürünleri gibi, bu besinler de diş minesinin güçlenmesine yardımcı olan iyi yiyeceklerdir.
Özellikle; protein içeriği yüksek besinler (yumurta, balık, et), yağlar, yağlı tohumlar (özellikle yer fıstığı) gibi yağ içeriği yüksek ve fermente olan karbonhidrat içeriği olmayan veya çok az olan besinler bu gruptadır.
Soğan güçlü antibakteriyel kükürt bileşikleri içerir. Araştırmalar soğanın farklı bakteri türlerini öldürmek eğiliminde olduğunu göstermiştir. Yani, taze ve çiğ soğan yemek sağlıklı diş ve diş etlerini korumaya yardımcı olabilir.
Diş dostu olarak nitelendirilen özelliklerdeki tatlandırıcılı sakızları, diş fırçalamaya ilaveten yardımcı bir oral hijyen aracı olarak hastalara önerebilmekteyiz. Özellikle ksilitolün sakızlarda kullanımı ile hem sakızın tükürük akışını arttırarak; tamponlama ve temizlenmeyi sağlaması hem de ksilitolün, çürük önleyici özelliklerinden faydalanılması amaçlanmaktadır.
Diş Sağlığınız İçin Zararlı Besinler: Dişler için en kötü besinler şekerli gıdalar ve şekerli içeceklerdir. Şekerli gazlı içecekler büyük ölçüde diş çürümesine katkıda bulunmaktadır. Ayrıca, diş ve diş eti problemlerini teşvik ettikleri için sınırlı miktarlarda tatlı yemek gerekmektedir.
Yazan : Diş Kliniği Bodrum DentHalikarnas